Temmuz ayından bu yana Batman’daki cezaevlerinde yaşanan bir dizi şüpheli mahpus ölümü iddiası kamuoyunda endişe yaratırken, konu Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne taşındı.
Batman Milletvekilleri Keskin Bayındır, Zeynep Oduncu Kutevi ve Mehmet Rüştü Tiryaki ile birlikte TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu (İHİK) üyeleri Serhat Eren (Diyarbakır Milletvekili) ve Nevruz Uysal Alan (Şırnak Milletvekili), yaşanan ölümlerle ilgili ortak imzalı bir soru önergesi vererek Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un yanıtlamasını talep etti.
Milletvekilleri ayrıca, Batman T Tipi, L Tipi (açık ve kapalı) ve Yüksek Güvenlikli Cezaevlerinde Temmuz–Ekim 2025 döneminde meydana gelen ölümlerin detaylı şekilde araştırılması için İHİK’e resmî başvurudabulundu. Başvuruda, ilgili kurumların ivedilikle Batman’daki cezaevlerini ziyaret ederek inceleme yapması talep edildi.
“İntihar ve sağlık sorunları” açıklamaları tatmin edici değil
Milletvekilleri, cezaevi yönetimlerince “intihar” veya “sağlık sorunu” olarak açıklanan ölümlere dair kamuoyuna yeterli ve tatmin edici bilgi verilmediğini vurguladı. Söz konusu vakalar arasında beyin kanaması, açlık grevi, intihar ve ani ölüm iddiaları yer alıyor.
Önergede;
• Temmuz ayında Batman T Tipi Cezaevi’nde bir mahpusun beyin kanaması sonucu yaşamını yitirdiği,
• Ağustos ayında Batman Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde Malatya nüfusuna kayıtlı bir mahpusun intihar ettiği,
• 30 Ağustos’ta İskender Ak’ın 73 gün süren açlık grevi sonrası hayatını kaybettiği,
• Eylül ayında Yücel Balıkçı’nın açık cezaevinden kapalıya sevk edildikten kısa süre sonra intihar ettiği,
• Ekim ayında ise Harun Şanlı adlı mahpusun benzer şekilde yaşamını yitirdiği belirtildi.
Ayrıca, aynı ay içerisinde kimliği açıklanmayan bir başka mahpusun da hayatını kaybettiğine dair iddiaların bulunduğu ifade edildi.
Milletvekillerinden kapsamlı soru listesi
Milletvekilleri, Adalet Bakanı’na yönelttikleri 10 maddelik soru önergesinde, cezaevlerinde yaşanan bu ölümlerle ilgili adli ve idari soruşturmaların durumu, otopsi raporları, kamera kayıtları, tanık beyanlarıve cezaevi denetim mekanizmaları gibi detayların kamuoyuyla paylaşılmasını talep etti.
Önerge kapsamında ayrıca, son bir yılda Batman’daki cezaevlerinde hayatını kaybeden mahpusların sayısı, ölüm nedenleri ve bu olayların Türkiye genelindeki istatistiklerle karşılaştırılması da istendi.
“Devlet yaşam hakkını korumakla yükümlüdür”
Metinde, özgürlüğünden yoksun bırakılan kişilerin yaşam hakkının korunmasının devletin pozitif yükümlülükleri arasında olduğu vurgulandı. Milletvekilleri, “Devletin yaşam hakkına dair yükümlülükleri sadece koruyucu tedbirlerle sınırlı değildir; her şüpheli ölümde etkin ve şeffaf bir soruşturma yürütülmesi gerekir” ifadelerine yer verdi.
Şeffaflık ve denetim talebi
Milletvekilleri, cezaevlerinde yaşanan benzeri ölümlerin önlenmesi için bağımsız denetim mekanizmalarının güçlendirilmesini, cezaevi koşullarının iyileştirilmesini ve mahpusların yaşam hakkının güvence altına alınması amacıyla yeni yapısal önlemler alınmasını istedi.
Hazırlanan başvuru ve soru önergesinin tam metni, kamuoyunun bilgisine sunulmak üzere basınla paylaşıldı.
