Güneydoğu Anadolu’da kuraklığa rağmen sürdürülen izinsiz mısır ekimi, bölgede enerji altyapısını zorlamaya devam ediyor. Dicle Elektrik’in açıklamasına göre, kaçak trafo ve ruhsatsız kuyuların tükettiği elektrik, orta ölçekli bir şehrin enerji ihtiyacına eşdeğer.
1 milyon 647 bin dekar mısır yasağa rağmen ekildi
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ikinci ürün mısır ekimini yasakladığı Mardin ve Şanlıurfa’da, yasağa rağmen 2025 itibarıyla toplam 1 milyon 647 bin dekar alanda mısır ekimi yapıldı. Yalnızca 2024 yılında Mardin’de 3 bin 762 üreticinin 613 bin dekar alanda yasağı ihlal ettiği belirlendi.
Mısır tarlalarının sulanmasında 850 metre derinlikteki yeraltı sularına ulaşmak için güçlü elektrikli motopomplar kullanılıyor. Hesaplamalara göre 100 dönüm mısır arazisini sulamak için ortalama 130 bin kWh elektrik gerekiyor. Bu rakam, binlerce hanenin aylık tüketimine denk geliyor.
“Mısır 9 defa, buğday 4 defa sulanıyor”
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, bölgede yapılan teknik analizlerin mısır ekiminin enerji ve su tüketimini iki kat artırdığını söyledi. Arvas, “100 dönüm mısır için yaklaşık 122 bin ton su gerekirken, bu miktarla 400 dönüm buğday sulanabilir. Mısırın yüksek su ve enerji ihtiyacı, yalnızca bölgesel değil ulusal ölçekte de enerji dengesini tehdit ediyor” dedi.
11 bin kaçak trafo tespit edildi
Dicle Elektrik’in saha çalışmalarında son iki yılda 11 bin 454 kaçak trafo ortaya çıkarıldı. Bunların 7 bin 49’unun hiç aboneliği bulunmazken, 4 bin 405’inin ise resmi aboneliği olmasına rağmen kaçak kullanım yaptığı açıklandı. En fazla kaçak trafo 6 bin 416 adet ile Şanlıurfa’da tespit edildi.
Alternatif ürün: Soya
Şirket, su ve enerji dengesini korumak için daha az su isteyen ürünlere yönelmenin şart olduğuna dikkat çekti. Bu kapsamda Tarım ve Orman Bakanlığı’nın %75 hibe desteğiyle başlatılan soya denemelerinin umut verici olduğu, Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesinde yüksek verim alındığı açıklandı.
52 yılın en kurak dönemi
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nün 2025 raporuna göre, Haziran ayında Güneydoğu’da yalnızca 1,7 mm yağış düştü. Bu miktar, uzun yıllar ortalamasına göre %80 daha az. 2024-2025 su yılı yağışları ise son 52 yılın en düşük seviyesine indi. Şanlıurfa ve Şırnak’ta 49-50 dereceyi bulan sıcaklıklar, buharlaşmayı artırarak tarımda su ihtiyacını daha da yükseltti.
Dicle Elektrik, enerji altyapısının korunması için üreticileri yasağa uymaya ve su tasarruflu ürünlere yönelmeye çağırdı.
