Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) 2026 Yılı Merkezi Bütçe Kanun Teklifi görüşmeleri sırasında bir ilk yaşandı. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) milletvekillerinin kullandığı Kürtçe ifadeler, ilk defa Meclis tutanaklarına orijinal haliyle geçti. Ancak bu durum kısa sürdü ve Kürtçe kelimeler daha sonra tutanaklardan çıkarılarak yerine alışılagelmiş ifadeler konuldu.
Olay, dün, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda İçişleri Bakanlığı ve bağlı kuruluşların bütçelerinin görüşüldüğü sırada meydana geldi.
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre DEM Parti Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki, kayyum atamalarına yönelik eleştirilerini dile getirirken, Halfeti Belediyesi’nin sosyal medya hesabından “Şaredariya Xalfetî” (Halfeti Belediyesi) ibaresinin kaldırıldığını belirtti. Tiryaki’nin bu Kürtçe ifadesi, komisyon tutanaklarına ilk olarak “Şaredariya Xalfetî” şeklinde geçti.
Benzer şekilde, DEM Parti Urfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan’ın konuşmasında kullandığı “Jin kart” ve “Xale Behçet” (Behçet Dayı) ifadeleri de tutanaklara yansıdı. Ancak Ayan’ın “Jin, jiyan, azadî” (Kadın, yaşam, özgürlük) sloganı tutanaklarda yer almadı.
Birkaç saat sonra değişti
Meclis tarihinde bir ilk olarak kayıtlara geçen bu durum, haberlerin yayılmasından birkaç saat sonra değişti. TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı’nın müdahalesiyle, daha önce yazılan Kürtçe ifadelerin tamamı tutanaklardan silindi. Bu kısımlar, önceki uygulamalarda olduğu gibi “(…)” şeklinde üç nokta ile değiştirildi ve sayfa altına “Hatip tarafından burada Türkçe olmayan ifadeler kullanıldı” notu düşüldü.
Meclis’te daha önceki yıllarda Kürtçe veya diğer dillerdeki ifadeler, tutanaklara “bilinmeyen dil” veya “x” şeklinde yansıtılıyordu.
Son dönemdeki uygulamada ise Türkçe olmayan ifadeler için metinde yer verilmeyip dipnotla açıklama yapılması yöntemi benimsenmişti.
Meclis tutanak yazım yönergelerine göre, Genel Kurul ve komisyonlarda görüşmelerin esasen Türkçe yapılması ve tutanakların da bu dilde tutulması gerekiyor. Bu son olay, Kürtçe’nin Meclis’teki görünürlüğü ve kullanımıyla ilgili tartışmaları yeniden gündeme getirdi.
