ABD Başkanı Donald Trump, Ortadoğu turuna çıkmadan önce yaptığı açıklamada, Ukrayna krizinde barışa yönelik ilerleme sağlanması durumunda Türkiye‘ye gitmeyi değerlendirebileceğini söyledi.
İlk durağı Suudi Arabistan olan Trump, ardından Katar ve Birleşik Arap Emirliklerini kapsayan kapsamlı bir ziyaret gerçekleştirecek.
Yaklaşık 1 trilyon dolarlık anlaşmalar hedefleniyor
Trump’ın bu turdan, toplam değeri 1 trilyon dolara yaklaşan çeşitli ticaret ve yatırım anlaşmalarıyla dönmesi bekleniyor.
Seyahat planına göre ilk olarak Riyad‘a inecek olan Trump, daha sonra Doha‘ya geçerek son durağı olan Abu Dabi‘de temaslarını tamamlayacak.
Beyaz Saray‘da düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, Rusya-Ukrayna arasındaki barış görüşmelerinin Türkiye‘de yapılması durumunda katılım ihtimalini değerlendirdi.
“Oraya uçmayı gerçekten düşündüm. Eğer umut verici gelişmeler olursa, böyle bir ihtimal söz konusu olabilir” ifadelerini kullandı.
Putin ve Zelenskiy için görüşme beklentisi
Trump, olası görüşmelere Vladimir Putin ve Volodimir Zelenskiy’nin katılabileceğini düşündüğünü belirterek, bu görüşmeden umutlu olduğunu dile getirdi.
Putin’in olası bir 30 günlük ateşkesi reddetmesi durumunda Rusya‘ya yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı sorusuna ise, “İçimde güçlü bir his var, anlaşacaklar gibi geliyor” şeklinde yanıt verdi.
Trump, ziyaretini “tarihi bir adım” olarak nitelendirdi
Göreve 20 Ocak’ta başlayan Trump, bugüne dek yalnızca İtalya’da Papa Francis‘in cenazesine katılmış ve başka bir dış ziyaret gerçekleştirmemişti. Bu gezi, başkanlık sürecindeki ilk resmi yurt dışı ziyareti olarak öne çıkıyor.
Trump’ın Ortadoğu planları neler?
Ziyaretin asıl amacına dair net bir açıklama yapılmamış olsa da, savunma, güvenlik, silah satışları, yatırım anlaşmaları ve ticari ilişkiler odakta olacak gibi görünüyor.
Trump, aynı zamanda petrol fiyatlarını düşürmek istiyor. Ancak bu hedef, Suudi Arabistan‘ın mevcut stratejileriyle örtüşmeyebilir.
ABD’nin dış politikasında belirsizlik sürüyor
Trump’ın dış politika ekibinde yaşanan değişimler ve Michael Waltz‘ın görevden ayrılması, bölgede İsrail, İran ve Husiler bağlamında yeni planlamalara gidileceği sinyalini verdi.
Trump ayrıca, Tahran’dan uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmasını bekliyor. Eğer bu konuda uzlaşı sağlanamazsa, bölgede yeni bir gerilim ihtimali gündeme gelebilir.
Barış girişimleri ve diplomatik fırsatlar
Öte yandan Trump, İbrahim Anlaşmalarını genişleterek İsrail ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkileri resmileştirmek istiyor. Ancak Gazze‘deki savaş, bu çabaları sekteye uğratmış durumda.
Trump’ın hedeflediği başlıca kazanımlar:
Suudi Arabistan ile 100 milyar dolarlık silah ve enerji anlaşmaları yapmak
Körfez ülkelerini ABD’ye büyük yatırım yapmaya teşvik etmek
Katar ile 200-300 milyar dolarlık yatırım anlaşmalarına imza atmak
Yapay zeka ve teknoloji yatırımlarına öncelik vermek
İran’la nükleer anlaşma için diplomatik çözüm aramak
Filistin meselesinde siyasi dönüşüm için zemin hazırlamak
Körfez ülkeleri ne bekliyor?
Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri, bu tarihi ziyaret aracılığıyla hem ekonomik hem siyasi kazançlar sağlamayı umut ediyor.
Bu ülkeler, Gazze, İran ve Ukrayna krizlerinde ABD ile daha yakın iş birliği kurarak, bölgede arabuluculuk rollerini pekiştirmek istiyor.
