PKK’nin silahlı mücadeleyi sonlandırma kararı almasının ardından gözler yeniden Meclis’e çevrildi. Abdullah Öcalan, hem İmralı’da hem de geçmiş süreçlerde Meclis’in barışın adresi olması gerektiğini vurguladı.
Kürt sorunu ve Türkiye’nin demokratikleşmesi ekseninde yürütülen tartışmalar, Abdullah Öcalan’ın “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı” ile yeni bir aşamaya geçti. Abdullah Öcalan’ın, 27 Şubat 2025 tarihinde yaptığı çağrının ardından PKK, 5-7 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirdiği kongrede silahlı mücadeleyi sonlandırma ve örgütü feshetme kararı aldı.
‘Süreç hukuki ve siyasi zemine çekilmeli’
İlk sinyal 23 Ekim 2024’te İmralı’da DEM Parti Riha Milletvekili Ömer Öcalan’ın yaptığı görüşmeyle geldi. Abdullah Öcalan bu görüşmede, “Koşullar oluşursa bu süreci çatışma ve şiddet zemininden hukuki ve siyasi zemine çekecek teorik ve pratik güce sahibim” mesajını verdi. Bu mesajın ardından DEM Parti heyeti İmralı görüşmelerine başladı.
Siyasi ve hukuki boyutun tanınması çağrısı
Öcalan’ın çağrısı, “Şüphesiz pratikte silahların bırakılması ve PKK’nin kendini feshi, demokratik siyaset ve hukuki boyutun tanınmasını gerektirir” vurgusuyla yapıldı. Bu çağrı karşılık buldu ve örgüt silah bırakma kararı aldı.
Meclis başkanı: ‘Önce silahlar bırakılmalı’
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 18 Mayıs’ta Meclis’te “Milli Birlik ve Dayanışma Komisyonu” kurulmasını önerdi. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş ise “Önce silahlar bırakılmalı” diyerek bu öneriye mesafeli yaklaştı.
‘TBMM barışın en önemli zeminidir’
Öcalan, 28 Aralık 2024’teki İmralı görüşmesinde, “Sürecin başarısı için Türkiye’deki tüm siyasi çevrelerin dar ve dönemsel hesaplara takılmadan inisiyatif alması, yapıcı davranması ve pozitif katkı sunması elzemdir. Bu katkıların en önemli zeminlerinden biri de şüphesiz TBMM olacaktır” dedi.
‘Sabotajlara karşı meclis rol almalı’
Abdullah Öcalan, 3 Ocak 2013’teki ilk İmralı görüşmesinde “Parlamentoda kanunla kurulacak bir komisyon gerekir. Hakikat, Uzlaşma veya Yüzleşme Komisyonu olabilir” diyerek sürecin güvence altına alınmasını önerdi.
Anayasa için 1921 modeli ve Kürt reform tasarısı önerisi
Öcalan, “Son 40 yıllık şiddeti Türk ve Kürt halkına aştıracak bir anayasa olmalı” diyerek, 1921 Anayasası ve 20 maddelik Kürt Reform Tasarısı’na dikkat çekti. “Kürt halkının varlığı henüz devlet tarafından kabul edilmemiştir. Sadece dili değil, varlığı kabul edilmelidir” ifadelerini kullandı.
‘Bir isyanı bitireceğiz’
Öcalan, 18 Mart 2013’teki görüşmede, “Meclis Başkanı elinden geleni yapmalı. 1921’de Koçgiri’de Meclis isyanı durdurmak için çağrı yaptı. Bizimki de bir isyan, ama kırk yıllık. Parlamento karar almadan nasıl olacak?” dedi.
‘Çözüm yasal zemine oturmalı’
9 Kasım 2013 tarihli görüşmede Öcalan, “Yasal zemin sağlam kurulmazsa, süreç güvende olmaz, komploya açık hale gelir. Bu yüzden süreci yasal temele oturtmak şart” dedi.
‘Meclis müzakereyi yasallaştırmalı’
8 Şubat 2014’te “Çerçeve anlaşma” vurgusu yapan Abdullah Öcalan, “Bundan sonra her şey sözleşme hukukuyla yapılmalı. Meclis bu sözleşmeleri yasallaştırmalı. Tek taraflı paketler çözümsüzlük üretir” ifadeleriyle çözüm sürecinin Meclis’te yasallaşması gerektiğini belirtti.
‘Önce demokratik Türkiye olmalı’
Öcalan, “Silahlı çatışma bitmeli ama bu tek başına barış anlamına gelmez. Önce demokratik Türkiye olmalı. Yasalar çıksa da çıkmasa da esas olan demokratik siyasete evrensel bağlılıktır” dedi. (MA)
