Adalet Bakanlığı tarafından çalışmaları sürdürülen 10. Yargı Paketi’nin önümüzdeki günlerde Meclis gündemine gelmesi bekleniyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) Meclis grubu tarafından son biçimi verilerek Meclis Başkanlığı’na sunulması beklenen yargı paketinde en önemli başlığı “infaz düzenlemesi” oluşturuyor.
Kamuoyuna yansıyan bilgilere göre infaz yasasında yapılacak düzenlemeyle, denetimli serbestlik uygulamalarının yeniden yapılandırılması ve mükerrer suçlular için de “şartlı tahliye” olanağı sağlanması hedefleniyor.
Ancak iktidar partisinde, İnfaz Yasası’nın sadeleştirilerek, tüm suç tiplerinde infaz oranının yarı yarıya uygulanması seçeneği de tartışılıyor.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un 11 Nisan’da yaptığı açıklamaya göre, taslak metin üzerinde çalışmaların tamamlanarak, yeni yargı paketinin kısa süre içerisinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulması bekleniyor.
Ayrıca yaz döneminde hukuk ve idari yargılamaları hızlandıracak ikinci bir yargı paketinin daha gündeme geleceği belirtiliyor.
Adalet Bakanlığı’nın Ceza İnfaz Kurumu istatistiklerine göre, 7 Nisan 2025 itibarıyla Türkiye’de cezaevlerinde 403 bini aşkın tutuklu ve hükümlü bulunuyor.
Türkiye genelindeki 395 ceza infaz kurumunun toplam kapasitesi ise 300 bine yakın.
Kimler için tahliye yolu açılabilir?
Adalet Bakanlığı tarafından yürütülen taslak çalışmasına göre infaz yasasında yapılacak düzenlemeyle “Covid izni”nin genişletilmesi gündemde.
2020’de pandemi nedeniyle açık cezaevinde bulunanlara verilen Covid izni, 31 Temmuz 2023’e kadar uzatılmış, ancak bu tarihten önce suç işleyip cezası kesinleşmeyen hükümlüler düzenlemeden yararlanamamıştı.
Bakanlığın taslak çalışmasına göre 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işleyen ve halen cezaevinde hükümlü olanların üç yıl erken denetimli serbestlik kapsamına alınması planlanıyor.
Ayrıca, mükerrer suçlardan hüküm giyenlere “şartlı tahliye” yolunun açılması da planlanıyor. Mevcut sistemde, aynı suçu birden fazla kez (mükerrer) işleyenler iyi hal indirimi gibi haklardan faydalanamıyor.
Yeni düzenleme ile, bu kişiler cezaevinde iyi hal göstermeleri halinde tahliye edilebilecek.
AKP kurmayları, her suç tipine verilen cezaların ağırlığının farklı olduğunu, bu nedenle infaz oranlarındaki değişikliğin ceza adaleti açısından bir sorun doğurmayacağını belirtiyorlar.
İnfazda ‘eşitlik ve sadeleştirme’ tartışılıyor
Ancak iktidar partisi kulislerinde, İnfaz Yasası’nda kapsamlı bir değişiklik ve “sadeleştirme” ihtiyacı da dile getiriliyor.
Bazı AKP yöneticileri, infaz oranlarının hesaplanmasında yeniden yapılanmaya gidilebileceği ve bu kapsamda, tüm suç tipleri için infaz oranının yarı yarıya (1/2) uygulanabileceğini ifade ediyorlar.
Böyle bir durumda, terör dahil, bütün suç tiplerinde cezasının yarısını kapalı cezaevinde çeken hükümlüler için şartlı tahliye yolu açılabilir.
AKP kurmayları, cezanın suçun ağırlığına göre verildiğini, bir terör suçlusunun da gasp suçu işleyenin de pişman olup “iyi hal” gösterebileceğine dikkat çekerek, infaz oranındaki eşitliğin adalet sistemini sarsmayacağı görüşünü savunuyor.
‘2020’de fırsat kaçırıldı, muhalefet hata yaptık derse değerlendirilir’
AKP kaynakları, 2020 yılında yapılan infaz düzenlemesinde, tüm suç tipleri için infaz oranının “eşit” olarak, yarı yarıya uygulanması önerisini getirdiklerini, ancak o dönem CHP ve İYİ Parti Genel Başkanları’nın “Hırsızlara, uyuşturucu tacirlerine, cinsel istismarcılara af getiriliyor” diyerek düzenlemeye karşı çıktıklarını anımsatıyorlar.
AKP’li bir yönetici, o dönem fırsatın kaçırıldığına işaret ederek, “Ama muhalefet şimdi, ‘biz yanlış yaptık, yeniden ele alalım’ derse yeniden değerlendirilebilir” görüşünü dile getirdi.
MHP’li Yıldız da ‘sadeleştirme ve eşitlik’ istedi
İktidar partisinde kapsamlı İnfaz Yasası değişikliği tartışmaları sürerken, MHP’nin hukuk işlerinden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, İnfaz Yasası’nda kapsamlı değişiklik yapılması gerektiğine işaret etti.
2020’deki infaz düzenlemesinin mimarlarından olan Yıldız, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şöyle dedi:
“Yeni bir anayasa gibi yeni bir infaz kanunu konusunda toplumda büyük bir mutabakat var. İyi bir infaz rejimi olmadan, ceza ve ceza muhakemesi ne kadar iyi olursa olsun cezada adalet tam olarak sağlanamaz.”
Yıldız, TBMM’nin, uygulayıcıların ve hükümlülerin anlayabileceği “karmaşık olmayan, sade, cezanın ıslah edici fonksiyonlarını gözeten, infaz eşitliğini ve adaletini sağlayacak bir İnfaz Yasası çıkarması gerektiğini ifade etti.
2020 değişikliğinde hangi suçlar kapsam dışı kaldı?
2020 yılında yapılan infaz düzenlemesi kapsamında bazı suçlarda şartlı salıverilme oranı yarı yarıya indirildi.
Hırsızlık, mala zarar verme, hakaret, taksirle adam öldürme gibi suçlar için infaz oranı düşürüldü ve cezasının yarısını çekenler tahliye edildi.
Ayrıca denetimli serbestlik süresi bir yıldan üç yıla çıkarıldı.
Ancak, terör, kasten adam öldürme, cinsel istismar, çocuklara karşı işlenen suçlar, uyuşturucu ticaretini de içeren suçlar kapsam dışında bırakıldı.
‘PKK’nın silah bırakması sonrasında gündeme gelebilir’
DEM Parti İmralı heyeti de, TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder’in rahatsızlanması nedeniyle ertelenen Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile görüşmesinde de İnfaz Yasası değişikliğini gündeme getirmeyi planlıyor.
DEM Parti, terör suçlarını kapsayacak infaz düzenlemesinin yanı sıra, eski HDP eş başkanı Selahattin Demirtaş’ın da aralarında bulunduğu siyasi tutuklular hakkındaki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Anayasa Mahkemesi (AYM) kararlarının uygulanarak tahliye edilmesi, hasta mahkumların tahliyesi ve infazını tamamlamasına karşın cezaevi gözlem kurulu kararıyla infazları yakılanların tahliyesine dönük talepleri iletmesi bekleniyor.
AKP kurmayları gündemlerinde “genel af” veya “af niteliğinde bir düzenleme olmayacağını” vurgularken, “terörsüz Türkiye” olarak nitelendirdikleri sürece ilişkin birçok düzenlemenin, PKK’nın kendini feshetmesinin ardından tartışılabileceğini ifade ediyorlar.
Kaynak: BBC Türkçe
