“Göçmen Mahallerinde Yaşam: Türkiye’de 2010 Sonrası Göçler ve Göçmenlerin Toplumsal Katılımı” araştırmasının sonuçlarına göre Suriyeli mülteciler arasında yoksulluk daha yüksek, hane başı gelir asgari ücretin altında, sosyal yardım alanların oranı ise sadece yüzde 22… Yardımlar da devletten değil AB’nin ‘sosyal uyum’ kapsamında verdiği fonlardan karşılanıyor büyük oranda. Türkiyeli gençlerin yüzde 43’ü başka bir ülkede yaşamak isterken, aynı yaş grubundaki Suriyeli ve diğer göçmenlerin yüzde 61’i Türkiye’de yaşamaya devam etmeyi düşünüyor.
Gazete Pencere’den Canan Yıldız’ın haberine göre, Suriye iç savaşının başladığı ve sonrasında uluslara arası vekalet savaşına dönen savaşın üzerinden neredeyse 12 yıl geçti. Türkiye’nin savaşa müdahil olmasının payını da yadsımadan, yoğun bir Suriyeli göçü başladı.
Göç İdaresi Başkanlığı’nın resmi verilerine göre Türkiye’de toplam Suriyeli sayısı 3 milyon 241 bin… Ancak resmi olmayan sonuçlara göre Suriyeli ve diğer göçmen/mültecilerin sayısı 5,5-6 milyon aralığında…
Bu veri bir araştırmanın ortaya çıkardığı bir sonuç. “Göçmen Mahallerinde Yaşam: Türkiye’de 2010 Sonrası Göçler ve Göçmenlerin Toplumsal Katılımı” başlıklı araştırma geçen yıl Van dahil 17 ilde yapıldı. Sonuç ve analizleri bugün açıklandı. Karadeniz bölgesi hariç Suriyeli ve diğer göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı 39 mahallede nitel ve nicel görüşmeler yapıldı.
Araştırmayı farklı kılan noktalardan biri, 17 ildeki 39 mahallede görüşen 4 bine yakın insanın yarısını Türkiyeli, yarısını da 2010’dan sonra Türkiye’ye gelen Suriyeli ve diğer göçmen/mültecilerin oluşturması.
Ortak noktaları alt gelir grubuna sahip mahallelerde yaşamaları.
Geçim sıkıntısı, yoksulluk ortak dert
Araştırma sonuçlarına yoksul mahallerde yaşayan Suriyelilerin, Türkiyelilerin ve diğer göçmen/mültecilerin bazı sorunları ortak. Örneğin hastalık gibi ‘beklenmedik bir zorunlu’ masraf çıktığında her üç grupta da ‘hiçbir zorunlu masrafı ödeyemem’ diyenlerin oranı bir birine yakın. Dört Suriyeli aileden ancak birinin evinde bulaşık makinesi bulunuyor. Ankete katılan Türkiyelilerin yüzde 51’i, Suriyelilerin yüzde 0,8’i, diğer göçmen/mültecilerin (İran ve Iraklı ağırlıklı) yüzde 3’ü yaşadığı evin sahibi olduğunu belirtiyor.
Asgari ücretin bile altında bir yaşam
Vatandaşlık beklentisinden olsa gerek Türkiyeliler Suriyelilere göre ekonomik durumdan memnun değil. Türkiyelilerin 58’i, Suriyelilerin ise yüzde 35,1’i ekonomik durumlarından memnun olmadığını söylüyor.
Araştırmanın yapıldığı dönemde asgari ücretin 5.500 TL olduğu dikkate alınarak Suriyelilerin de diğer göçmenlerin hane gelirleri (birden fazla kişi çalışabilir) ortalama 4 bin ile 6 bin lira arasında.
Türkiyeli katılımcıların yüzde 34’ü hane halkı gelirinin aylık 6.000 TL’nin altında olduğunu, yüzde 31’i 6.000-7.999 TL arasında olduğunu söylüyor.
Eğitim düzeyi yükseldikçe Türkiyelilerin hane halkı gelirinde artış görülürken, eğitim düzeyi daha yüksek olan Suriyeli katılımcıların hane halkı gelirlerinin ise genel olarak daha yüksek olmadığı görülüyor.
Araştırma analizine göre çalışma izni alma koşullarının zor olması nedeniyle Suriyelilerin emeği vasıfsızlaşıyor.
Türkiyeli gençler gitmekten, göçmenler ise Türkiye’de yaşamaktan yana
Suriyeliler ya da Afganistan’tan gelen diğer mülteciler daha çok Türkiye’de yaşama eğiliminde.
Bunun birçok nedeni olabilir. Yoksul olmaları, Suriye’ye bir gün dönme umudu ya da Avrupa’nın göçmen karşıtı duvarlarının daha da yükselmesi.
Araştırmanın ilgi çeken bulgularından biri de ‘Türkiye’de yaşama memnuniyetiyle’ ilgili sorulara verilen yanıtlar.
Buna göre Türkiyelilerin yüzde 37’si Türkiye’de yaşamaktan memnun değil, Suriyelilerde bu oran yüzde 33. Diğer göçmen/mültecilerin Türkiye’de yaşama memnuniyeti oranı ise yüzde 64 gibi yüksek bir rakam.
18-24 yaş arasındaki Türkiyeli gençlerin yarıya yakını Türkiye’den yaşamaktan memnun değilken aynı yaş grubundaki Suriyeli gençler tam aksine Türkiye’de yaşamaktan memnun. 18-24 yaş arası Türkiyeli gençlerin yüzde 43’ü başka bir ülkede yaşamak isterken, aynı yaş grubundaki Suriyeli ve diğer göçmenlerin yüzde 61’i Türkiye’de yaşamaya devam etmeyi düşünüyor.
Hatırlayacaksınız Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz yakın zamanda ‘Türkiye’nin düzenli göçe ihtiyacı olduğunu’ söylemişti. Zira kayıt altındaki göçmen/mülteci ne olursa olsun ucuz emek gücü.
Araştırma da bunu doğruluyor. Toplumdaki yaygın algının tersine göçmenler ve mültecilerin büyük bir bölümünün sosyal yardımlara muhtaç bireyler değil. Yardım alanların oranı sadece yüzde 22… O da AB fonlarından karşılanıyor büyük oranda.
Araştırma kapsamında görüşme yapılan işveren örgütleri, işçi örgütleri ve meslek odaları temsilcileri, özellikle sanayi üretimi ve tarımda Suriyelilerin ve Afganların işgücü olarak üretimin yapısal unsurlarından biri haline geldiği bilgisini veriyor. Araştırmaya göre göçmenler istihdama yoğun olarak katılıyor ancak
çoğunlukla kayıtdışı çalışıyor. Çocuk işçiliği de Suriyeliler de daha yaygın…
Araştırmaya dair bilgi:
“Göçmen Mahallerinde Yaşam: Türkiye’de 2010 Sonrası Göçler ve Göçmenlerin Toplumsal Katılımı” araştırması, Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği Proje Koordinatörü Cem Bico koordinatörlüğünde, Prof. Dr. Deniz Yükseker, Prof. Dr. Hatice Kurtuluş, Prof. Dr. Uğur Tekin ve Dr. Esra Kaya Erdoğan’ın akademik liderliğinde nicel ve nitelden oluşan karma araştırma yöntemi kullanılarak yapıldı.
Yorumlar kapalı.